- Inleiding
Geschiedenis van het archief | Landelijk
De aanzet tot het ontstaan van de maatschappij loopt van 1845-1849. In 1849 wordt, geïnspireerd vanuit Zutphen, de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der geneeskunst (NMG) opgericht. Te Zutphen heeft Dr. J.N. Ramaer, eerste geneesheer van het Krankzinnigengesticht aldaar, een in 1837 opgericht leesgezelschap in 1844 omgezet in een vereniging “ten doel hebbende de bevordering van het vriendschappelijk verkeer tussen de geneeskundigen van de stad Zutphen en haren omtrek en de aankweking van der zelven wetenschappelijke weldadigheid”. Op 23 oktober 1849 vindt te Arnhem de eerste algemene vergadering plaats van de Maatschappij. In 1949 bij haar 100-jarig bestaan kreeg zij het predicaat “Koninklijke”. Langzamerhand worden in meer steden, vooral die met meer dan 20.000 inwoners, plaatselijke afdelingen opgericht. Apeldoorn volgt in 1894.
Apeldoorn
Op initiatief van de doktoren Ten Kate en Abbink Spaink vond op 9 mei 1894 een bijeenkomst plaats van enige geneesheren uit Apeldoorn en omstreken, waarin besloten werd de afdeling Apeldoorn van de Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunde op te richten. Aanwezig waren de doktoren Ten Kate, Abbink Spaink, Pott, Vlaanderen, Zaaijer, Wagtho en Van Nooten uit Apeldoorn, dokter Faassen te Beekbergen en dokter Versteeg in Heerde. Het huishoudelijk reglement wordt vastgesteld. Het bestuur bestond uit Dr. Ten Kate, president, Dr. Abbink Spaink, secretaris en Dr. Pott, penningmeester. Dokter Geuken wordt lid en de geneesheren van Vaassen, Epe en Voorthuizen sluiten zich aan. Het doel is zoveel mogelijk samen te werken en er bij de gemeentebesturen op aan te dringen op alle terreinen waar mogelijk, de slechte woon- en leefomstandigheden van de gewone mensen te verbeteren. Veel Apeldoorners leefden in kommervolle omstandigheden en de hygiëne liet veel te wensen over. Wel kwamen er heel langzaam verbeteringen in de gezondheidszorg: in 1886 werd het ziekenhuis opgericht, in 1894 kwam de waterleiding, in 1899 het badhuis aan de Hofstraat. In 1897 geeft dokter P.F. Spaink kosteloze lessen E.H.B.O. die door ongeveer honderd personen gevolgd werden. In 1903 werd een Apeldoornse afdeling van het Groene Kruis opgericht. Ook zaten er doktoren in de gemeentelijke gezondheidscommissie en reeds voor 1900 ontstaan ziekenfondsen, opgericht door werkgevers, arbeiders of doktoren. Doktoren zaten vaak in besturen van ziekenfondsen. In het jaar 1928 werd het R.K. ziekenhuis Sint Liduina opgericht. Dit laatste ziekenhuis fuseerde in 1986 met het Juliana ziekenhuis tot Ziekenhuis Centrum Apeldoorn (ZCA), tegenwoordig onderdeel van de Gelre Ziekenhuizen, samen met Het Spittaal in Zutphen. De KNMG-afdeling Apeldoorn vormt district Vlll van de landelijke afdeling. |
| Verwerving | In 1994 is het archief van de KNMG afdeling Apeldoorn overgebracht naar de gemeentelijke archiefbewaarplaats aan de Condorweg. Dit is gebeurd door bemiddeling van de Apeldoornse longarts W. Wijk, die in de gemeentelijke archieven onderzoek deed naar dokters die in de gemeente Apeldoorn werkzaam waren in wat voor hoedanigheid dan ook, bijvoorbeeld hofartsen, huisartsen, vroedvrouwen en specialisten. W. Wijk heeft publicaties op zijn naam staan die als ingang op deze inventaris kunnen dienen. |
|
|
| Voorwaarden |
| Voorwaarden voor raadpleging | Het archief is voor het grootste deel openbaar. Persoonsgebonden gegevens zijn 75 jaar na opmaak openbaar. Dit geldt voor inventarisnummer 38. Als u dit stuk wil inzien, dan is schriftelijke toestemming van het bestuur van de maatschappij nodig. |
|
| Verantwoording |
| Geraadpleegde bronnen:
Wijk, W.; Honderd jaar KNMG afdeling Apeldoorn, 1994 Wijk, W.; Gezondheidszorg in Apeldoorn van 1720 tot circa 1850. Apeldoorn 1995 Wijk, W.; Over geneesheren in Apeldoorn wonende en werkende tussen 1814 en 1914. z.j. Kronieken van Apeldoorn 1861-1904: Bloemlezing van berichten uit de Apeldoornsche Courant geordend op onderwerp Apeldoornsche Courant van 26 mei 1894 Inventaris KNMG afdeling Deventer, 1981 Juffermans, Staat en gezondheidszorg in Nederland, met een historische beschouwing over het overheidsbeleid t.a.v. de gezondheidszorg vanaf 1865, Nijmegen, SUN, 1982 |
|
|