- Inleiding
Geschiedenis van het archief | De voetbalsport in Nederland De voetbalsport zoals wij die nu kennen vindt zijn oorsprong in Groot Brittannië. Het spel begon als een sport voor arbeiders ten tijde van de industriële revolutie, nog zonder uniforme regels. De grote katalisator was het feit dat de voetbalsport populair werd onder de elitaire studenten van prestigieuze privéscholen zoals Cambridge en Oxford. Langzamerhand ontstonden er uniforme spelregels. De studenten kenden hoofdzakelijk twee sporten: voetbal en cricket. Vanuit Groot Brittannië ging de sport naar Nederland. De hogescholen en universiteiten namen het over en daarna werden ook de arbeiders ermee besmet. Na 1900 en vooral na de eerste wereldoorlog schoten in heel Nederland voetbalclubjes als paddenstoelen uit de grond; buurtclubjes, bedrijfsclubjes etc. Op een gegeven moment ging men georganiseerd spelen in een plaatselijke of regionale voetbalbond.
De voetbalsport in Apeldoorn en omgeving De oudste verenigingen in onze omgeving zijn “utile Dulci (1875) in Deventer, tegenwoordig Koninklijke U.D., en Robur te Velocitas in Apeldoorn (1882), nu Koninklijke Robur. Inventarisnummer 4 van de collectie Fiellitaz Goethart geeft een inkijkje in het begin van de voetbalsport in Apeldoorn. Er staat een opstelling in van de Apeldoornse Football Club T.H.O.R. (Tot Heil Onzer Ribbekast), opgericht op 1 februari 1898. Eveneens een opstelling van Robur en handgeschreven wedstrijdverslagen o.a. van Robur, U.D., Excelsior Deventer, Zutphania, Daventria en Unitas in Zutphen. Op 19 januari 1902 vindt de oprichting plaats van de Apeldoornse Voetbalbond naast de al bestaande Gelderse Voetbalbond. Deze bond is voornamelijk bedoeld voor clubs uit Apeldoorn en Deventer, maar er sluiten zich ook andere clubs van de Veluwe aan. In 1922 gaat de Apeldoornse Voetbalbond over in de Gelderse Voetbalbond.
De voetbalsport in Loenen In 1928 is de voetbalvereniging Loenermark opgericht, wat niet wil zeggen dat er voor die tijd niet gevoetbald werd, al of niet in competitieverband. Begin twintiger jaren van de vorige eeuw komen we voetbalclub Excelsior tegen, een kruising van een buurtvereniging en een bedrijfsvoetbalvereniging. Ze voetbalde bij papierfabriek “de Middelste Molen”. Wikipedia geeft als jaartallen van Excelsior Loenen de jaartallen 1922 – 1937 aan. Loenermark heeft op verschillende locaties gevoetbald. Het begon op een wei bij Schoolderman van boerderij “De Marshoeve”, waar alleen maar getraind werd. Het eerste speelveld lag tegenover de boerderij van Broekhof aan de Horstweg, tegenover de Jan Goosenweg aan de andere kant van de Horstweg. Na een paar jaar kreeg men een ander veld en wel aan het Hameinde, achter de boerderij van Berends, anno 2018 Holtslag, Hameinde 23. Daarna ging men naar een terrein achter hotel “de Veluwe” van de dames Nieuwkamp, in de buurt van garage van Oorspronk. Sinds 1934 wordt er gevoetbald in het Lonapark. De eerste naam van de vereniging was O.L.T.O. (Oefening Leidt Tot Ontwikkeling), maar omdat de muziekvereniging ook zo heette, werd de naam Loenermark gekozen, refererend aan het markegenootschap.
Katholieke voetbalclub Niet iedere Loenenaar was lid van Loenermark of Excelsior. Er ontstond ook een katholieke voetbalclub, de maatschappij was sterk verzuild. Omstreeks 1931 ontstond er een groep hoofdzakelijk katholieke voetbalenthousiastelingen, niet allemaal waren ze katholiek, tussen kanaal en spoor, die een eigen terreintje aanlegden op de hei achter de woning van Piet Jellema, Hoofdweg 159. De club heette Vios (Voetbal Is Onze Sport, Vooruitgang Is Ons Streven). Toen men aan de competitie mee ging doen moest de naam veranderd worden, want er was al een club die Vios heette. De club noemde zich toen L.V.V. (Loenense Voetbal Vereniging). Men speelde in de RKUVB, afdeling Salland. In de competitie deed men mee onder de naam Loenen met twee elftallen. In 1937 ging de club ter ziele, daar men het financieel niet meer kon rooien. In 1933 was de club al een keer ontbonden en in 1936 heropgericht. Men speelde vanaf 1936 op het oude speelveld van Loenermark op het Hameinde, achter de boerderij van Berends.
|
| Verwerving | Het archief stond op verschillende plekken. Het oudste deel tot 1987 stond bij een oud secretaris. De stukken na 1987 zijn afkomstig uit de bestuurskamer. Ook hebben huidige bestuursleden stukken aangeleverd om alles te complementeren. De administratie na het jaar 2000 staat in de bestuurskamer. |
|
|
| Inhoud en Structuur |
| Bereik en inhoud | De ledenlijsten vanaf 1941 zijn nog bij de club voor bewerking. |
|
| Verantwoording |
| Bronnen: Archief collectie Fiellitaz Goethart, inventarisnummer 4
Literatuur: 1. Wikipedia: lijst van voetbalclubs aangesloten bij de Gelderse voetbalbond. 2. Jubileumboeken Loenermark. 3. Kopieën overgenomen van de heer J.F. Boekhoudt te Enschede, die in 2003 een onderzoek gedaan heeft naar katholieke voetbalclubs in het oosten van het land in de periode 1915-1940. 4. Nieuwe Apeldoornse Couranten 1922. |
|
|